Gaucheretpark

• Toegang voor personen met een beperkte mobiliteit
• Fontein met drinkbaar water
• Speelplein

De geschiedenis van de Espace Gaucheret is nauw verweven met die van de Brusselse Noordwijk, een gebied van een vijftigtal hectare omsloten door het Noordstation en de spoorwegen, de Kleine Ring en het kanaal Brussel-Willebroek. Toen de tweede ommuring van Brussel in het begin van de 19e eeuw werd neergehaald, greep de stadskern - die tot dan te leiden had gehad onder plaatsgebrek – de gelegenheid om zich naar het noorden uit te breiden langs de bestaande verbindingswegen: de Antwerpsesteenweg, de oevers van de Zenne en het kanaal en later ook in de directe omgeving van het eerste Brussels station. Die uitbreiding werd nog intenser vanaf 1860. Herenhuizen, arbeiderswoningen, ateliers en winkels werden gebouwd langs een nieuw wegennet met een heel symmetrische morfologie, terwijl een groot aantal fabrieken zich in de buurt van de Zenne en het kanaal kwamen vestigen. Tot in de jaren ’30 heerste er een drukke bedrijvigheid in deze volkswijk. 

De verplaatsing van de haveninstallaties naar het noorden, de grote werken van de noord-zuidverbinding en later de bouw van het viaduct van de Leopold II-laan met het oog op de Wereldtentoonstelling van ‘58 veroorzaakten een geleidelijke uittocht van de plaatselijke bevolking. En zo geraakt de Noordwijk geleidelijk aan gemarginaliseerd. 
In de jaren zestig werden er plannen gemaakt voor de volledige vernieuwing van de wijk. Het Manhattanplan wordt aan de lokale overheid voorgelegd: een megalomaan project, geïnspireerd op het Amerikaanse model, dat voorzag in de bouw van een zestigtal torens op een grote, kunstmatige vloerplaat waaronder al het autoverkeer zou verlopen. Om investeerders aan te trekken en het terrein voor te bereiden, gaat de overheid over tot onteigeningen en de snelle afbraak van talloze gebouwen, ja zelfs van volledige huizenblokken. Het gevolg hiervan is dat er 28 straten van de kaart zullen worden geveegd en bijna 10.000 mensen uit de buurt verdreven (de afbraak van de twee blokken waarop de Espace Gaucheret is aangelegd, dateert van die periode). De economische crisis, het verzet van de bevolking, de verzadiging van de kantoormarkt en de moeilijkheid om een project van die omvang van de grond te krijgen, maakten echter dat het een vroege dood stierf.

Gedurende meer dan 20 jaar zal de wijk gekenmerkt blijven door braakliggende terreinen en onafgewerkte wegen.
In het laatste decennium van de 20e eeuw, wanneer de economische situatie terug verbeterd was en de vraag naar kantoren reëel was geworden, komt deze fameuze zakenwijk uiteindelijk toch tot stand, aan beide zijden van de Albert II-laan en de Simon Bolivarlaan, zij het in verhoudingen en contouren die meer aansluiten op de hedendaagse stedenbouwkundige voorschriften.

De gemeente Schaarbeek en het Brussels Gewest maakten gebruik van deze evolutie om de herinrichting te plannen van een deel van de Gaucheretwijk, die gelegen is op de noordelijke grens van de Noordwijk en geklasseerd werd als gebied van gewestelijk belang. Het is de bedoeling om op de zowat 7 hectare van het terrein een bufferzone in te richten die het mogelijk maakt om in een context van territoriale en sociale cohesie twee heel verschillende wijken met elkaar te verbinden: enerzijds de zakenwijk rond het Noordstation, met zijn torengebouwen en dagelijkse toevloed van werknemers, en anderzijds de volkse, residentiële Masuiwijk, met zijn traditionele woningen en multiculturele bevolking. Er werden middelgrote woningen gepland, handelszaken, voorzieningen van algemeen nut (kinderdagverblijf, wijkhuis), een park en de inrichting van wegen en van het Gaucheretplein.  

Designmeubilair

Limbe

Dit mobiele object kreeg in 2008 de publieksprijs van de wedstrijd Park Design. Het combineert de finaliteit van een hangmat, een trampoline en een schommel en werd in 2010 aan de ingang tot de Espace Gaucheret geplaatst. Op die manier is het zichtbaar vanaf de Koning Albert II-laan. ‘Limbe’ werd ontworpen door Jean Garcin en het Start XXI-team. Het is een speelse creatie die de voorbijgangers uitnodigt om zelf de functie ervan te bepalen: de boog van de ring balanceert immers volgens de positie van de persoon die er gebruik van maakt.